Diyarbekir,Seyrantepe

Mespısxane Eskeria Tirku

Asma Amnunia Vırene 1973

 Dakıle, Dakıla mı, Mela mı,Dayé,

 (На диалекте заза курдского языка)

Dı roj nara avê Bakıle mı ve, Ape mın o Pil, Memedi, amei, Seyrantepe’de ez mepısxane de diu. Bakıle mı, mı’ra pers kerd vake :” Bıko, mepısxan o khe sıma tedere, ku yo?” Mı ki Bone diyino khe ma téderime, mı mısnara Bakıle ho’ra mı va “ Bao ma, hazka, ha bon de mepısme ”.Lewe mı’de Musa Anter, Mehmet Tüysüz, Ferit Uzun, Ahmet Zeki Okçuoğlu, Dr Tarık Ziya Ekinci, M. Emin Bozarslan, Mehdi Zana, Mümtaz Kotan, Nizamettin Barış Avdıle Siverek, Bayramé Siverek, Hesen Gülmez bi. Bakıle mı huya vake “Mı eskheria hu ta kerde, na cao khe sıma tede kerde hepıs, na cai, axıre ostoru vi, ma ta ostori giredene”.Ma tê de pia huaime Pée teli de Ape Mı Memed bıne zımelu’ra huyene. Mı va “Apo çınare hen huyna?” Mote Ferit Uzun û Mehmet Tüysüz bi, vake “ na havale to mordeme de xırte, ez sıma mepısxane ken weié, keı khe sıme vejai, hêfe Khalik Mıle Uşeni Aşıra Avasu’ra bijere”. Ma oncia têde pia huaime…Bakıle mı, Ape mı Memed, bi raşt şi. Ez Ferit Uzun û Mehmet Tüysüz ma ame ime, ma veng dara Zeruk Vakıf Ahmetoğlu, Ahmet Okçuoğlu, Musa Anter. Na niada khe bertenge Qause hot nêwerdani este, vatena Bakıle mı rasta. Dakıle Qausa Mepısxania ez 182 havalune pia ma tederime, ta axıra ostoruna ,mare kerda mepisime.Ue çin a.182 mordemi rié hu zu kurna ue de şune Zu WC hu esto..Ua germine çina.Kes hu ni şuno.Germo. Zof germo. Şie de germineni 52 wa.Waxto khe vere pencere niseme ro, dot’ra vao khe yeno tu vana adıre vere fırıno û tandura adıt khıle dana..Germ rié mordem keno husk.Jede haval ne weşe. Doxtor çino.Derman çino. Axura vırene de téde cile havalu pıre aspızu vi.

Mı ve qomandani ra da péro, caé mı vurna ez rusnu axura diyine.

      Tevera bese ne keme tua mı hernime. Kantin deste eskeria dero. Jede çi çin o. Werdene karawana eskeri a. Zere germia cemdermu ardi vi  havalu mere di vi.Ma nê werd peiser çarnara cı. Teneke hemgen, Runi, pendir o Ape mı Medi ardi vi Qomandane Qolordiye 7 e gureto berdo. Mı afkate ho’ra vake su gere Qomandani bıke yi tuun hemgen turaqe mq tırto. na dijden kerdena, Qumandané tirki dızdo, dızde kero.

      Dakıle ez to’re na axıra ostorura mepısxane Diarbekir’a na nama nıvısnon. Cil sero niştime ‘ro.Dorme na axıra ostoru çarali hire çor suri têll esto..Pée Têlu’ra çor hete mepısxani poncas şesy tanqi topi este. Mitralyozi çarne ra ma ser. Cer zere desta Diyarbekir’de Pée 7.Qolordine spede rew eskeri talim cene sordı’ra hata su venge peqa peqa çeku hesneme. Sıpede ez havalune ho ra van “ çeke eskere tirku bié je hala hala kutku” Ma huais ceno.Axura ostoru na hirey cai a. Axıra vırene de a é khe newde amé pê pêgureto yi este. Nate dote Axıra vıren û diyine de mızxalei (hücrei) este. İ.Kaypakkaya na mızxalu’de vi Axura diyine ma 182 kırmacime ponc ses tirki este. Axura hireyine de Nurci nisene ro.. Havale mı Ferit Uzun wes tomır cineno, lawuke vano:Venge hu, jı roşta tij bereqin o. Ferit vano:

    “Dayé! Ez xorte kırmanci o, ez son pêrodais Dayé’

     Ez gereke biérine kıstene Dayé tu me berve!

     Dayıka  mı tu tım Kurdistan a

     Ez ve hu tu xelesnon bındesteni’ra,

     gereke ez bı mırıne Dayé tu me berve!

Dakıla mı,

Ez nıka vaten û hesneéna tu ser, têde qese tu mı’re Terteli sero qesei kerdi,gosune mı de eve lawuka Ferit bene derge sone.Yeno’ra mı vir roza khe ez ve to’ra ma pia şime Hêgao Pil çe Khalikhe mı.Peroj ra tipia, Ez tu Khalık mı, ma pia Hêgao Pil’ra bime raşti amé ime sere Pule Qula.Khalik mı’re perodaisé ho ser o, qesei kerd. Cerr çeme Xarçik mısna’ra mı, dot gıle Puli. Azgu, Xozmerage , Xıloz, Xaskare, Borr Gini é.Çutur yı vırenia dısmeni bırnai vi.Qale Xale mı Ali kerdene.Sewkania xale mı perodaiso çerr mı’re qesei kerdene. Honde perodais’ra tipia huyene.Çıme Khalik mı jı roşta çıme sırtlani bereqiene.Darde kerdena Ape tu Alié Mir Z’Alié Sılemani, çutır u we Seyd Rizai’ra pia Dardekerdi vi yı mı’re qesei kerd. Deste hu çarna’ra hete Koé Suri ser, Vaka” niade, ha gıle ha koi’ra alaié eskere tirki dorme hurdi xalune tu guretivi.Ali ve Hesen’ra.Ramé vorai vi, mız û duman bi vi.Yine amaéna eskere tirki mız’ra ne di vi. Xafılde duman darino we, niadane khe alaia tirki dorme çarali bırno.Eve coamerdié daivi pêro.Pee cü, eskeri pê guretivi.Caé ma cı’ra perskerdevi. Xalune tu qesei nê kerdivi.Avê Xale to Ali, hata mié kerdi vi wele.Verva yı dayvi Hesen’ro eziyet kerdi vi.Hesen qesei nê kerdi vi.P”e cü hurdi çime Hesen verva Ali veti vi.Ali qesei ne kerdi vi. Qomandani sungi peıra sanay vı Ali, vere qırtıke ‘ra vejai vi. Hurdemine qesei ne kerdi vi. Eve coımerdié şehit bi.” Mı çımune Khalik de niada hierşi rira gır biyene. Tu ki berva. Pule Qula de ma nistimi ro Khalik mı çesıke hu vet, qılaun kerd pıre kamosi, ceve ho’ra kemera adırgi vete. Pié nero sere kemera adirgi. Eve adırge da puro.Çik vejia pié fiştera cı, Khalik pia vesaié nero sere kamose Qılaune hu ser..Qılawun sımıt dü sana hu. Tij nişti vi ser.Şuanune mali, mal gai hete Azgu’ra sanai hu ver ardi vi. Dorme dewe. Dêka mı Ete veng da, ma uştıme ra şi me çe.

     Tu mı ra perskena vana “ tu çınare mı’re nine nusnena? Seveta çınayi? Qeı qale lauka havale hu nê kena?”. Qesa raste, perodaise xalune mı amé vere çımune mı. Perodaise tu, Perodaise Khalik, Pérodaise Mirzali, Ko’ra mendena sıma Sengale. Ma ta kerdime axura ostoru, pê sıma khe gureti vi, caé sema Xecerié de senen vi?

      Havale mı lawuka hu vano:”Dayé tu ez ardu rié dina. Tu ez şutu eve hersu çımune hu, zere derd û xızanen’ra , ez gereke bı mırine Dayıka mı tu me berve!”.

Beno dakıla mı, perodais ideale mordemi o.Khalike mı tu ki vatene “ “ma hiefe hot bedelune hu gureto”. Tu rınd zof rındek zonena merdene û darde kerdena xortu ne ma. Bê çek, bê qewxa, bê hewl û bê xırav.Qesa raste na xortu sıte cızıkune sıma lito. Perodaise xalune mı adır khıla welate ma wa. Perodaise Dersimi nun sola ma wa.U asmen’ra astare, hewra ramé, firig’ra genim, roşt’ra peme, tij’ra dısmala azadia. Yı hierse çımu,ewru ma’re bié kosavié adiri, ma’re bié khıla dısmala azadia tertele Dersimi.

Dakıla mı,

Ez hen zonon khe, bervise sıma, bervis ni o,perodaise çekıne Tertelio.U pée çek de, lawuk vatena Yvıse Sei Khali o.

     Havale mı lawuke vano.Haval hen zonene khe, sıma seveta merdena ma bervene. Ha ez hen zonen khe sıma seveta azadi dové pêro, u sene qeso henen vano? 9utir hi vira keme? Waxto Xale mi Ali û Hesen Koo Sur de kisai, waxte 52 gule çe khalime qîrkerdi, waxto khe 250 demeniz Mar_çk’de qirkerdi qaz verdai’ra ser wêsnai kam hu vi’ra keno Dayê, Dakila mi?

Nê hevale mı nê zonene khe tu herme ho’ra hire mawzeri gire dai vi. Tertele Dersimi’de. Sıma kosavié adır saynai we seveta azadi gonia domonune ho de.

Dakıle mı

     Havale mı Ferit, Cigerxwin’ra vano:”Sıma hata kei bıne destûne axa û begu de manene? Sıma hata kei nüa rezil u rusva manene? “ Vatena Cigerxwin wesa rında,letei’ra rasta.Heto bin ‘ra vatena Çigerxwin kemi a.Çinare? Tıka na axıra ostoru’de 25 endame partia Dr Şiwan este, jede hu, axa û Bege. Yıne ‘ra kes tirki nê zone. Mamo, Agit Tanrıkulu, Şewab Bilgiç qe tirki nê zone.Na hevale PDKT jede axa û Bege. Cigerxwın seveta Stalin Şoare vati vi. Dersim û Qoçgiri tu a nê vaté.Jı Nazım Hikmeti tua nê nıvısnai vi. Stalin ki tertele Dersim de çek roti, Tanki dai Dewleta tirki ma qırbı kero çutir khe dewleta alamani  64 Taire Bombardımane Heikel dai vi Devleta tirki, koé ma jaré bazar u sukhe mılete ma bomba kerdi, koé ma hégaé ma, dewe ma rıznai,vêsnai, dardi we.Ma khe bıne  bamdıra Axa u Begu biyene, axaé Çuxure Devleta tirki qır nekerdene, Axaé Şırnak û Silopi na axura ostoru de ne mendene.Eve zovina qese Ma khe bıne  bandıra Axa u Begu biyene, ma çek guretene yı kıstene, qeso gırs,mesala çine vié, azadi ma’ra nijdi vi..Hete ju’ra vatena Cigerxwin de niweşia aqle burjuvazié qıskekianara zon, na niweşié jede kora. Gama perodaise dergi né vinena.Bado, kes laé fedodalizm û faşizm û kolonializm û emperyalizm hu vira ne keno. Perodais verva çoremino, strateji û taqtike hu vurino. Demdaisé welate ma, raa Azadi û sosializm xeile derg a, kılm nia. Jı Cigerxwin xorte ma xeta kene. Perodaise yine, hata nîka, karker û dewuz û qıslacü dıma nê şié.Guro gırs ne kerdo.Raa prolataria sas kerda. Nu karaktare sınıfa yi no. To’re eve dez anra zu, heşte na’ra avé çor qıslacié Şırnaqi améi mepısxane. Xevere dê mı vake “ çor Dersımiz ame, su cı’re cilu rake!”.Çor mordem amei. Ez nas ni konu. Mı vendara Dr Tarık Ziya Ekinci amé muayene kerd, vake na mordemu zof şaset dio”.Kotira, roza vine ust’ra. Komün de ca çine vi.Havalu ara hu kerde, do’ra tipia mı yıne ra pia ara hu kerde. Ez mısu khe ne çor mordemi Dersımız nié, hema yine verva cendermune titku çor saati eve çeku dai vi pêro.Hen ke şaset div khe nem roza’ra têpia bese ni kerd hu ser raurze. Mı havalune ho ra vake qıslacü bijerime Kommüne ma. Ahmet Zeki Okçuoğlu vake “ çı münasbet? Ma rewşen ime, dewuzu’de nê niseme ro”. Ez sas büne medu rasta khe niweşia aqle burjuvazié qıskeki çewta, kora.

Dakıla mı,

Ez to ‘re na axura ostoru se ro  dı hire qesu anra dust.Axıra vırene ma 182 mordem ime. Pesewe taé pıstik kene,  tayê hewun de çikene vane “afff.. aff..”. havalu hewun’ra hesneno pée.Eve qesa raste, S.B. kare siyasi’ra zu ki  Avdileé Siverek esto. Zaza o..Brayé Avdili serkomsere Siverek kısto.Avdilei ki pıştoé hu gureto şio no pa, serkomser kisto. Afkat Serhat koto mekeme Avdillai. Hurdemia pia arde kerde mepısxane. Avdılla Zof Zazao de çer o. Çıme hu yo ju seqeto. Ez hen fam kon khe pée na qomplo Aşıra Bucağu esta.Rasta khe xeta Serhati çina.Mepıskerdena Serhati zılm o. Bakıle Serhati, Serdare PDK T vi.MİT u dai vi kıstene. Mı sera 1961 Kovara Deng’ia khe Dr Şıwan ma’re eve deste K.Y. rusnai, Çe ma, mı u waxt sımare şéere rameti Faik Bucak çarnene ra zone ma, mı sımare wendene, “nê nun o, nê tene o ,Wui Heqo! na qeda bela koti’ra vejié, Dewlete her çié ma ma’re gureti, ma kerdime xızan, havali pers nekene sılam nedane piü u bıra, Haqo tu çina têsani ra merdime vere çem gureto”. Ez Serhati estemol’ra nasken. Serhat, braé hu Sertaç lewe mı de Kadırga de mendene..

     A roze vere penceride Avdilei  nun nai vi ro, pée cü gorçini amené werdene.Avdıléi pe gorgeçine  gureti vi. Dakıla Avdilei, roza semié amei vi vinetais ..Ma ame ime vere teli, Avdıla vake” Dakıle ha bije na gorgeçine bere ra verde, ez eve comerdia hu tıka na mepısxane de vındon. Mı hiéfe brayé ho dewleta tirki’ra eve çeren û comerdié gureto”. Dakıla Avdilli vake” ez qedaye laze ho bijeri, tu laze kamıj coanıka.”

Dakıla mı,

     Ez rınd zonon khe sıma Tertele Dersim de, ji Qoçgiri teina mendi. Tertele name sıma o,Tertele de sıma eve perodais hu ver estena..Sıma lınga çeki onte. Sıma cinü coamerdi, téde pia da pero. Çeme Muzıri eve goni gura. Viştu çor seati çem gonn şi. Perodaıise sıma ma’re jı roştia hard û asmeni ‘ra menda. Ez hen zonon khe ma ve bervis ni, eve perodais dêse kokonializm û faşizm û emperyalizm rızneme.

Dayé Dakıla mı,

      Ewru, ji vijer, venge tu vere dêse û mızxalune mepısxani de hesna.Tı ama vere teli.Deste ma giredai vi. Mı perodaise sıma sero delxe kerd. Mı Ferit’ra vake Ferit Lawuke vano:

“Ai aii le mın ai aii le mın Dayé

Dersim o Qoçgiri o

Yıne kışti vi xort û Miri 

Ai aii le mın ai aii le mın Dayé

Dersim o, Qoçgiri o,

Ferman gıran o ardi kıstene bav û bıra

Ax Dersim tu domon a, zeria mın a bela

Ai aii le mın ai aii le mın ai lemıne Dayé”

Haval perodaise sıma sero lawıke vano:

“kes kesreta sıma sıma nê zono”.

Dakıla mı,

      Ma rınd zoneme ,lawuke ma, çikenia tertelia. Khıla çekun Adır guretena bıria. Lawuke ma, çineviaié de perodais ane ra zon. Delxe zanista çineviaia lawkune ma’ro yena dina. Çeki,goni,kefeni,kıstene, haskerdene, hu verestene, verva bındesni perodise terteli, têde pia matérialé lawukune ma é. Lawukê ma, çeko erjin o. Khila kuna ra cî. Adîr o, saînîn o wê, finora cî reîna. Oûa sîmteni a, bîrnin a.Vêsanîya nê qedin a. Tertel o, bra brayî dano kîstene. Zerîa bela ji demdaise  Dersim û Qoçgiri kou fine reqsê çeku.

Dayîka Delale,

Mepisxane Dîyarbekirî, dêşî, bese nê kene roşta azadî wesanê.

Reîna, eve roja sure, khila sure, tertelo sur.

Laze tu Alî

http://www.dersim.biz/html/dr_ali_kilic.html